Yapay zeka Alzheimer hastalarının hayatını kolaylaştırıyor

Nöroloji Uzmanı Dr. Oğuzhan Onultan, "Yapay zeka hastayı algılayarak, kullandığı ilaçları algılayarak yapılan bir öğretim içinde sistemin kendini hastaya özel bir tercih gibi ayarlamasına imkan tanıyor" dedi

Son yıllarda Alzheimer hastalarının güvenliğini sağlamak ve günlük aktivitelerini kolaylaştırmak için geliştirilen yapay zeka destekli akıllı bileklikler ve GPS cihazları, Alzheimer'a yönelik önemli çözümler sunmaya başladı. Bu cihazlar, hastaların sağlık durumunu izlerken, kaybolma riskini de önemli ölçüde azaltıyor.

Uzman Dr. Oğuzhan Onultan, yurt dışında Alzheimer'a yönelik yapay zekayla ilgili çok ciddi yatırımların var olduğuna işaret ederek dünyada 16 milyon Alzheimer hastası olduğunu ve 2050'de bu sayının 25 milyona çıkacağının düşünüldüğünü bildirdi.

Akıllı bileklikler, GPS cihazları ve bunlara ilişkin uygulamaların alzaymır hastalarına birçok açıdan yardımcı olabileceğini söyleyen Onultan, hastaların kontrol dışı hareket etme durumlarında veya kaybolma riski karşısında bu tür uygulamaların önemli olduğunun altını çizdi.

Onultan, "Bu uygulamalarda sadece yer bildirimi değil, hastaların sağlık durumlarını izleme (monitörizasyon) da söz konusudur. Hastanın kan gazını, nabzını izleyen, ilaçlarını hatırlatan alarm sistemleri bulunur. Bunlar aynı zamanda hastaya geri bildirimde bulunur. Bu sistemler, hastanın düşme gibi durumlarında bakıcısına veya yakınlarına uyarı verebilir ve otomatik aramalar yapabilir. Ayrıca bu cihazlarda sadece yer bildirimi değil, hastanın sağlığını uzaktan gözeten, hastanın günlük sağlık monitörizasyonu ve ilaç alımı da gibi uygulamalar da var bu cihazlarda" ifadelerini kullandı.

Türkiye'de bu tür teknolojinin kullanımı yaygınlaşmaya başladığına dikkati çeken Onultan, kendi hastalarından ve sosyal çevresinde de bu cihaz ve uygulamaları kullananların var olduğunu dile getirdi.

Onultan, bu cihazların yaygın olarak kullanılmasının, özellikle yeni telefon teknolojileriyle daha kolay hale geldiğine dikkati çekerek, şu bilgileri paylaştı: "Bu telefon teknolojileri bazı sağlık monitörizasyonlarını da sağlıyor. Uygulamalar genellikle sadece yer bildirme adına değil, aynı zamanda takip edilen kişilerin, hastaların sağlık durumlarını takip edecek. Hastanın düşmesi pozisyonunda otomatik 112'yi ve yakınlarını aramak dahil. Hastanın olmaması gerektiği düşünülen bir yerde olması dahi özellikle alarm veren sistemler var. Tansiyon gibi sıkıntıları olanların hepsi takip edilecek hale getirildi ve cihazlar biraz daha çoklu fonksiyon haline geldi ve GPS üzerinden geri bildirimi yapar hale geldi."

İleri yaştaki hastaların dolandırıcılar tarafından suistimal edildiğini kaydeden Onultan, buna karşın akıllı uygulamalarda uyarı sistemleri olduğunu hatırlattı.

Onultan, yapay zekayla, uygulama üzerinden sistemin kendini yenilediğini ve yeni bir öğretide bulunabildiğini belirterek, "Yapay zeka, Alzheimer hastalığında kişiye özel tedavi imkanı sunuyor. Yani o hastayı algılayarak, günlük alışkanlıklarını, kullandığı ilaçları algılayarak yapılan bir öğretim içinde sistemin kendini hastaya özel bir tercih gibi ayarlamasına imkan tanıyor. İlaç tedavileri de artık kişiselleşmeye başlayacak. Yapay zeka buna da çok katkı sağlıyor. Yapay zeka, hastalar adına hem bugünü değerlendirmek hem de gelecek adına risk analizi yapmak için çok anlamlı. Hastalardaki tedavilerin geliştirilmesi ve kişiselleştirilmesi adına çok önemli" diye konuştu.

Hasta yakınlarının veya hastaya bakmakla yükümlü kişilerin zorluk çektiğine değinen Onultan, yapay zekanın hastaya bakmakla yükümlü olan kişilere ciddi bir yardımcı ve yol gösterici haline geleceğini kaydetti.

Onultan, sağlık alanında yapay zekayla ilgili dünyanın her yerinde çalışmaların mevcut olduğunu anımsatarak, sözlerini şöyle sürdürdü: "Risk analizi adına bazı yeni gelişmeler var. Yapay zekada bir görüntüleme tekniklerindeki atlanabilen fark edilemeyen unsurları ortaya çıkaracak. Yapay zekayla, 3-5 sene sonra daha kişiye özel her branşta, her hastalık adına ve kişinin tedavisine, risk analizine yönelik daha özgün tedaviler ve teşhis yöntemleri ortaya çıkacak. Birebir hastayla birlikte çalışan bir sistem bu."

Yapay zekanın alzaymır hastalığının erken teşhisinde ciddi rol oynadığına vurgu yapan Onultan, yapay zekanın, görüntüleme üzerine ya da kanda bulunan biyomarkerlar denilen belirteçlerle risk analizlerinde bazı yeni gelişmeler sağladığını dile getirdi.

Alzheimer hasta sayısının çokluğunun bakım ve ilaç masraflarında ciddi bir ekonomik yük getirdiğine işaret eden Onultan, sözlerini şöyle tamamladı: "Bu anlamda yurt dışında çok yatırım yapılan ve çok geliştirilen bir halde. Özellikle AB'de bu konuda sübvansiyonlar ve destekler var. Hindistan'da teknoloji hekimleri de bu alanda çalışmalar yapıyor. Ben önümüzdeki 2-3 yıl içinde bu alanda hem umutlu hem de heyecanlıyım. Türkiye'de de bu cihazların üzerine çalışmalar yapılıyor, AR-GE çalışmaları var. Cihazların temelleri aynı olsa da, programlama ve kullanım donanımı açısından bazı yenilikler ekleniyor. Hastayla ilgili olarak geri bildirim çeşitlendikçe, geri bildirim sistemleriyle hasta yakınının hata payını, hastaya yapılacak tedavideki olası hata payları en aza indirilecek. Yapay zekayla bunlar mümkün hale gelecek."